Inzicht in de statistieken van het eurogebied. Statistieken met korte uitleg, in gemakkelijk uitwisselbaar format

De coronapandemie en de lopende rekeningen van het eurogebied: focus op diensten

10 augustus 2022

De krimp van de mondiale productie als gevolg van de coronapandemie was een van de grootste sinds de Tweede Wereldoorlog en heeft de wereldhandel aanzienlijk beïnvloed. In de meeste eurolanden liep de goederen- en dienstenhandel in 2020 fors terug en de saldi op de lopende rekening reageerden sterk op de veranderende economische en sociale omstandigheden. Hoewel het geaggregeerde saldo op de lopende rekening van het eurogebied (uitgedrukt als aandeel van het bbp) niet significant veranderde, hebben zich aanzienlijke verschuivingen voorgedaan in de saldi van de afzonderlijke eurolanden (Grafiek 1). Zo noteerden Cyprus, Frankrijk, Griekenland en Malta aanzienlijke verslechteringen van de saldi op de lopende rekening. Ierland en Litouwen daarentegen zagen hun saldi op de lopende rekening in de tweede helft van 2020 verbeteren.

Grafiek 1. Saldo op de lopende rekening van het eurogebied
als percentage van het bbp; onderbroken lijnen tonen de eurolanden met het grootste overschot of tekort voor elk kwartaal

Als gevolg van de coronamaatregelen daalden de uitvoer en invoer van diensten zelfs sterker dan de totale economische productie. In het derde kwartaal van 2020 maakte de uitvoer van diensten vanuit het eurogebied 7,2% van het bbp uit en de invoer van diensten daalde naar 6,4% bbp (Grafiek 2).

Grafiek 2. Handel in diensten in het eurogebied
als percentage van het bbp

  ■ Vervoer, uitvoer ■ Reizen, uitvoer ■ Telecommunicatie, uitvoer ■ Kosten van intellectueel eigendom, uitvoer ■ Uitvoer van overige diensten  
  ■ Vervoer, invoer ■ Reizen, invoer ■ Telecommunicatie, invoer ■ Kosten van intellectueel eigendom, invoer ■ Invoer van overige diensten  
— Dienstensaldo

Bron: ECB.

Sommige dienstencategorieën werden sterker geraakt dan andere. Met name internationale reizen vielen vrijwel stil en ook de vervoerdiensten werden zwaar getroffen. Tegelijkertijd waren sommige diensten goed bestand tegen de crisis of lieten zelfs groei optekenen. Zo bleven de uitvoer en invoer van telecommunicatiediensten van het eurogebied gedurende de gehele pandemie groeien, ondanks de krimp van de totale handel in diensten.

Grafiek 3. Transacties op de lopende rekening van het eurogebied met de belangrijkste tegenpartijen
als percentage van het bbp van het eurogebied

Bron: ECB.
Toelichting: Hongkong SAR is niet opgenomen in de gegevens voor China of offshore financiële centra.

Grafiek 3 toont de transacties op de lopende rekening van het eurogebied met de belangrijkste tegenpartijen, uitgedrukt als aandeel van het bbp van het eurogebied. Het saldo op de rekening van het eurogebied was voor alle Europese handelspartners buiten het eurogebied positief, met uitzondering van Tsjechië en Bulgarije gedurende enkele kwartalen. Het saldo is ook positief voor Brazilië, Canada, India, de Verenigde Staten en Hongkong SAR. Het saldo op de lopende rekening ten opzichte van China en Rusland is echter aanhoudend negatief. Verder liet het saldo op de lopende rekening van het eurogebied ten opzichte van Tsjechië, het Verenigd Koninkrijk en Polen in 2020 het grootste tekort of overschot optekenen sinds 2014.

Download gegevens

De betalingsbalans biedt een samenvatting van alle economische transacties tussen de ingezetenen van een land of een economisch gebied (in dit geval het eurogebied) en niet-ingezetenen gedurende een bepaalde periode (doorgaans een maand, een kwartaal of een jaar).

De betalingsbalans bestaat uit de lopende rekening, de kapitaalrekening en de financiële rekening.

De verschillende rekeningen van de betalingsbalans weerspiegelen verschillende economische middelen (d.w.z. goederen, diensten, inkomsten en financiële activa) die worden geleverd en ontvangen. De som van de saldi op de lopende rekening en de kapitaalrekening geeft het vorderingenoverschot of vorderingentekort van het land of economisch gebied in kwestie weer.

De financiële rekening toont de nettoaankopen en -verkopen van financiële activa en passiva tussen ingezetenen en niet-ingezetenen. Het nettosaldo op de financiële rekening is conceptueel gelijk aan het vorderingenoverschot of het vorderingentekort dat wordt afgeleid uit de lopende rekening en de kapitaalrekening.

De structuur van de betalingsbalans

Lopende rekening Goederen Algemene handelswaar, de netto-uitvoer van goederen via transitohandel en niet-monetair goud (d.w.z. niet door de autoriteiten als reserves aangehouden).
Diensten Verwerkingsdiensten, reparatie, vervoer, reizen, bouwnijverheid, verzekeringsdiensten en pensioendiensten, financiële diensten, kosten voor het gebruik van intellectueel eigendom die niet elders zijn geregistreerd, telecommunicatiediensten, computerdiensten en informatiediensten, overige zakelijke dienstverlening, persoonlijke, culturele en recreatiediensten, en overheidsgoederen en -diensten die niet elders zijn geregistreerd.
Primair inkomen Beloning van werknemers, inkomen uit investeringen, belastingen op productie en invoer, en subsidies op producten en productie.
Secundair inkomen Inkomensoverdrachten (inkomensverdeling), in contanten of in natura, tussen de economieën (ingezetenen en niet-ingezetenen). Voorbeelden hiervan zijn inkomstenbelasting, sociale premies en uitkeringen, en individuele overboekingen.

 
Op de lopende rekening en de kapitaalrekening staan de credittransacties (uitvoer) en debettransacties (invoer) vermeld met een positief teken (+) terwijl de nettotransacties worden berekend door de debettransacties met de credittransacties te verrekenen.

De berekeningsmethoden voor de betalingsbalans van het eurogebied en de lidstaten zijn dezelfde, zodat de gegevens voor alle 19 landen van het eurogebied sterk vergelijkbaar zijn. De betalingsbalans wordt opgesteld overeenkomstig de richtlijnen die zijn vastgelegd in de zesde editie van de Manual on Balance of Payments and International Investment Position van het IMF.

Vorig Inzicht