Komentarze do statystyk strefy euro. Przedstawiamy statystyki z krótkim omówieniem, gotowe do rozpowszechniania.

Zróżnicowanie wskaźnika zadłużenia przedsiębiorstw w strefie euro

Zadłużenie przedsiębiorstw ze strefy euro w relacji do PKB od 2000 roku znacznie wzrosło. W 2017 wyniosło 132%.

11.07.2018

Od 2000 roku zadłużenie przedsiębiorstw ze strefy euro w relacji do produktu krajowego brutto znacznie wzrosło – w 2017 wynosiło 132% PKB (zob. wykres 1). Wskaźnik ten był najwyższy w pierwszym kwartale 2015, kiedy osiągnął 137%, i od tej pory w ujęciu ogólnym maleje.

Analiza wskaźnika zadłużenia sektora przedsiębiorstw w poszczególnych krajach strefy euro ukazuje różnice w strukturze finansowania. Na poniższym interaktywnym wykresie można porównać różne kraje. Wykres jest oparty na danych nieskonsolidowanych.

Wykres 1 – Zadłużenie przedsiębiorstw jako % PKB

Perspektywa krajowa

Struktura zadłużenia przedsiębiorstw w poszczególnych krajach jest różna, ale wszędzie najpowszechniejszym instrumentem są kredyty bankowe. Ich średni udział w całej strefie euro wynosi 68% (zob. wykres 2). W niektórych krajach istotnym źródłem finansowania jest także kredyt kupiecki; należą do nich Litwa (42%) i Słowenia (33%). W innych duży udział mają dłużne papiery wartościowe; dotyczy to na przykład Francji (17%) i Portugalii (13%).

Przez ostatnich dziesięć lat zadłużenie sektora przedsiębiorstw w strefie euro przeciętnie się zwiększyło (zob. wykres 3). Jednak w przeważającej większości krajów wzrosły także (niekiedy znacznie) oszczędności finansowe. Liczba krajów, w których oszczędności są wyższe od zadłużenia (wykres 3, na prawo od osi pionowych) wzrosła z 4 do 13.

corporates-debt-ratio-in-the-euro-area-2
Pobieranie danych

Statystyka rachunków finansowych

Rachunki sektorowe przedstawiają kompleksowy i porównywany obraz całej gospodarki i pojedynczych sektorów. Dostarczają systemowego opisu siedmiu etapów procesu gospodarczego: (a) produkcji, (b) tworzenia dochodów, (c) podziału pierwotnego dochodów, (d) podziału wtórnego dochodów, (e) wykorzystania dochodów, (f) akumulacji finansowej oraz (g) akumulacji niefinansowej.

Rachunki sektorowe dzielą się na finansowe i niefinansowe. Statystyki rachunku finansowego pokazują bilans sektorów w podziale na instrumenty finansowe oraz sposób pozyskiwania środków lub alokacji nadwyżek. Są w nich także ujęte transakcje finansowe i inne przepływy w gospodarce, głównie przeszacowania, czyli zmiany rynkowych cen instrumentów finansowych między dwoma okresami.

Rachunki finansowe stanowią ważne źródło informacji i są szeroko wykorzystywane zarówno w analizach na potrzeby polityki pieniężnej, jak i w analizach stabilności finansowej gospodarki, jej sektorów i interakcji międzysektorowych.

Statystyki dla strefy euro i poszczególnych krajów są sporządzane na podstawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych (ESA 2010) – międzynarodowego standardu i zasad analizy zapewniających porównywalność statystyk krajowych.

Ten komentarz opiera się na nieskonsolidowanych danych statystycznych z rachunków finansowych. Przedmiotem analizy jest zadłużenie przedsiębiorstw wyrażone jako procent PKB (wykres 1), jego struktura (wykres 2) oraz zestawienie zadłużenia i oszczędności finansowych przedsiębiorstw w relacji do PKB (wykres 3).

W terminologii statystycznej stosuje się termin „przedsiębiorstwa niefinansowe” (sektor S.11 wg ESA 2010).

Zadłużenie obejmuje zaciągnięte kredyty bankowe, wyemitowane dłużne papiery wartościowe, zaciągnięte kredyty kupieckie oraz zobowiązania z tytułu systemów emerytalno-rentowych. Zaliczają się do niego także wyemitowane przez przedsiębiorstwa instrumenty dłużne będące w posiadaniu innych przedsiębiorstw, np. dług w obrębie tej samej grupy kapitałowej.

Oszczędności finansowe to jedna z najważniejszych informacji, jakich dostarczają rachunki finansowe. Stanowią różnicę między inwestycjami w aktywa finansowe dokonanymi w danym okresie a zobowiązaniami (tj. transakcjami) zaciągniętymi w tym samym okresie. Do oszczędności finansowych zaliczają się wszystkie instrumenty finansowe, nie tylko dłużne. W terminologii statystycznej używa się terminu „wierzytelności netto/zadłużenie netto”.

Przedsiębiorstwa dzieli się na dłużników (wierzycieli) netto i oszczędzających netto:

  • Oszczędzający netto to przedsiębiorstwa zdolne do udzielania pożyczek, czyli mające dodatnie oszczędności finansowe (wartość netto nabytych aktywów finansowych jest wyższa od wartości netto zaciągniętych zobowiązań).
  • Dłużnicy netto to przedsiębiorstwa o niezaspokojonych potrzebach finansowych, czyli mające ujemne oszczędności finansowe (wartość netto nabytych aktywów finansowych jest niższa od wartości netto zaciągniętych zobowiązań). 

Stopę oszczędności finansowych oblicza się jako iloraz sumy przepływów (zmian) oszczędności finansowych za cztery kwartały i sumy przepływów (zmian) PKB za te same cztery kwartały. 

Wcześniejsze komentarze